Czym jest prawo karne? Dlaczego warto jest znać?

Prawo karne w praktyce

Prawo karne jest zbiorem przepisów prawa regulujących kary za popełnianie czynów niedozwolonych. Źródłem wcześniej wspomnianych przepisów jest Kodeks Karny.

Funkcje prawa karnego

Prawo karne spełnia pięć podstawowych funkcji. Są nimi: funkcja sprawiedliwościowa, funkcja ochronna i funkcja gwarancyjna.

Funkcja sprawiedliwościowa odnosi się do zadośćuczynienia osobie pokrzywdzonej. Osoba, która w sposób sprzeczny z prawem pokrzywdziła prawa innej osoby, musi jej to wynagrodzić i musi ponieść stosowną do popełnionego czynu karę. Sposób zadośćuczynienia w tym przypadku określa sąd. Ponadto funkcja ta ma pilnować, aby wszyscy byli traktowani na równi, bez względu na wiek, płeć, czy status społeczny. Wszyscy muszą być tak samo karani za czyny sprzeczne z prawem, aby ktokolwiek chciał to prawo respektować.

Funkcja ochronna odnosi się z kolei do ochrony dóbr i mienia. Jest to niezwykle ważna funkcja, ponieważ gwarantuje ona, że przedmioty i rzeczy należące do danej osoby są jej własnością i nikt bez jej zgody nie może nimi zarządzać, ani choćby ich dotykać. Ponadto funkcja ta odnosi się również do ochrony mienia publicznego wprowadzając zakaz jego zniszczenia, albo przenoszenia, czy zarządzania bez zgody i nakazu odpowiedniego organu.

Funkcja gwarancyjna stanowi o tym, iż władze nie mają prawa ingerować w życie prywatne obywateli, o ile postępują one zgodnie z prawem. Dopiero w momencie, kiedy nastąpi popełnienie czynu niedozwolonego, albo ma się podejrzenia, że taki czyn został popełniony, to władza może ingerować i karać obywateli. Funkcja ta jest niezwykle ważna, ponieważ motywuje do tego, aby trzymać się zawsze przepisów prawa.

Podstawowy podział prawa karnego dzieli je ze względu na przedmiot na prawo karne materialne, prawo karne procesowe i prawo karne wykonawcze.

Prawo karne materialne jest najistotniejszym elementem prawa karnego. Zawarte są w nim wszystkie czyny zabronione, zasady postępowania, a oprócz tego kary przewidziane w momencie nie stosowania się do tych zasad.

Prawo karne procesowe z kolei zawiera wszelkie przepisy prawne, odnoszące się do sposobu postępowania w przypadku dokonania czynu zabronionego. Jest w nim więc opisana metodologia postępowania procesowego w momencie popełnienia określonego przestępstwa, albo wykroczenia. Można się więc dowiedzieć, jak dokładnie powinny przebiegać sprawy karne.

Prawo karne wykonawcze z kolei odnosi się do sposobu wykonania kar za poszczególne czyny zabronione.

Przestępstwo a wykroczenie

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że przestępstwo i wykroczenie są dwoma różnymi pojęciami i mają różne znaczenia. Przestępstwo jest czynem o bardzo dużej szkodliwości społecznej Może mieć charakter zbrodni albo występku. Zbrodnia w tym przypadku jest przestępstwem karanym pozbawieniem wolności na minimum trzy lata, a występek jest karany poprzez naliczenie grzywny o wartości wyższej niż 30 stawek dziennych albo karą ograniczenia lub pozbawienia wolności na co najmniej jeden miesiąc. Wykroczenie jest z kolei czynem mniej szkodliwym społecznie i również jest mniej surowo karanym. Karą za popełnienia wykroczenia jest zasądzona nagana, grzywna w wysokości od 20 do 5.000 zł, ograniczenie wolności na okres 1 miesiąca albo areszt od 5 do 30 dni. Ponadto warto wiedzieć również o tym, że zbrodnia, w przeciwieństwie do występku, czy wykroczenia jest zawsze popełniana umyślnie i nie występują żadne środki łagodzące z tego powodu podczas ogłaszania wyroku.